door Ozlem Tumturk | 1 Mei 2025

👟 Stap Slimmer: Duurzame Schoenentips

Waarom schoenen ertoe doen
Als we aan duurzame mode denken, springen onze gedachten vaak meteen naar kleding. Maar schoenen? Die vergeten we, terwijl ze wél een flinke ecologische voetafdruk achterlaten. Van productie en materialen tot afvalverwerking: de impact van één paar schoenen is groter dan je denkt.

Het goede nieuws? Je hoeft niet meteen je hele garderobe om te gooien. Alleen door bewuster te kiezen maak je al een verschil.

De schaduwzijde: de milieu-impact van gewone schoenen
De meeste schoenen brengen een verborgen prijs met zich mee—een prijs die de planeet betaalt.

Elk jaar worden er wereldwijd meer dan 20 miljard paar schoenen geproduceerd. Een gemiddelde sneaker kan tijdens de productie tot wel 14 kg CO₂ uitstoten (dat is ongeveer hetzelfde als een 100-watt lamp een week lang laten branden), door het gebruik van fossiele brandstoffen, energieverslindende fabrieken en lange transportafstanden.

Achter de schermen spelen nog steeds onethische arbeidspraktijken en vervuilende productieprocessen een grote rol.

En dan hebben we het nog niet over het einde van de levenscyclus. Omdat schoenen vaak uit een mix van materialen bestaan (zoals plastic, schuim, lijm en synthetische stoffen), zijn ze moeilijk te recyclen. Daardoor belanden miljoenen paren elk jaar op de vuilnisbelt, waar ze decennialang—of zelfs eeuwenlang—blijven liggen.

Het is een systeem dat gericht is op snelheid en trends, niet op duurzaamheid. Maar door ons bewust te worden van de impact, kunnen we als consument betere keuzes maken.

2. Wat maakt een schoen duurzaam?

Echte duurzaamheid gaat verder dan alleen milieuvriendelijke materialen. Ethische productie – eerlijke lonen, veilige werkomstandigheden en een productie met een lage impact – is net zo belangrijk.

3. Levensduur

Dan is er nog levensduur. Hoe langer een schoen meegaat, hoe minder vaak hij vervangen hoeft te worden. Kies daarom voor schoenen die gemaakt zijn met kwaliteit en repareerbaarheid in gedachten—beter voor je portemonnee én voor het milieu.

4. Groene materialen

Materialen doen ertoe—en hoe. Hier zijn enkele slimme en duurzame opties om op te letten:

• Gerecycled Plastic (PET): Gemaakt van gebruikte waterflessen en helpt plastic uit de oceanen en stortplaatsen te houden. Vaak gebruikt in bovenwerken en voeringen.
• Biologische Katoen & Hennep: Natuurlijk, biologisch geteeld zonder schadelijke pesticiden, en volledig afbreekbaar. Vooral hennep is extreem duurzaam—de Chinezen dragen al meer dan 2.000 jaar hennepschoenen! Als het toen al werkte, kun je er vandaag ook op vertrouwen.
• Plantaardige Leersoorten (Ananas, Paddenstoel): Innovatieve materialen zoals Piñatex (ananasvezel) en myceliumleer (paddenstoelen) bieden een leerachtig gevoel—zonder de milieu-impact van dierlijk leer of synthetische alternatieven.
• Natuurlijk Rubber: Afkomstig van rubberbomen, hernieuwbaar, flexibel en biologisch afbreekbaar. Let op schoenen met verantwoord gewonnen rubber.
• Kurk: Lichtgewicht, schokabsorberend en volledig hernieuwbaar. Vaak gebruikt in voetbedden en zolen, en het oogsten schaadt de boom niet.

5. Zo Ontmasker je Greenwashing bij Schoenen

Je wilt goede materialen en een ethische productie. Dus let je op de labels. Maar, niet elk label met “eco” vertelt het hele verhaal. Greenwashing is helaas heel gewoon geworden in de schoenenwereld. Zo bescherm je jezelf tegen loze beloftes:

• Buzzwords ≠ Duurzaamheid: Woorden als “groen,” “natuurlijk,” of “bewust” klinken leuk, maar zeggen weinig zonder bewijzen. Als een merk niet duidelijk uitlegt waarom hun schoen duurzaam is, wees dan sceptisch.
• Zoek Echte Certificeringen: Vertrouw op keurmerken zoals GOTS (Global Organic Textile Standard), OEKO-TEX, Cradle to Cradle of Fair Trade. Deze labels betekenen onafhankelijke controle, niet alleen marketingpraat.
• Vragen bij “Vegan Leer”: Klinkt ethisch, maar veel vegan leersoorten zijn gemaakt van plastic (PVC of PU), die schadelijk zijn voor het milieu. Vegan én plantaardig (zoals paddenstoel- of ananasleer)? Dan zit je goed.
• Transparantie is Alles: Merken die echt geven om duurzaamheid, delen openlijk informatie over hun materialen, fabrieken en CO₂-uitstoot. Als je lang moet zoeken naar deze info, wees dan alert.

6. Merken die echt het verschil maken

We mogen best een beetje trots zijn: Nederlanders hebben één van de meest duurzame schoenen ooit uitgevonden—de klomp! Ze zijn ook stevig, veilig, waterdicht en tegenwoordig ook nog eens hartstikke hip. Neem vooral eens een kijkje bij lokale winkels om de eindeloze variaties te ontdekken.

Maar wat als je liever iets zoekt dat meer lijkt op een klassieke schoen? Dan hoef je echt geen uren het internet af te speuren en tientallen tabs open te hebben staan. Er zijn namelijk twee fantastische platforms die het zoekwerk al voor je hebben gedaan:

7. Slim kopen & goed verzorgen

Voordat je op in winkelmandje” klikt: vraag jezelf even af—heb ik echt nóg een paar schoenen nodig? Duurzaamheid begint met bewuster kopen: minder, maar beter.

Hier zijn een paar slimme tips:

• Ken je stijl (en blijf erbij): kies voor tijdloze ontwerpen die passen bij je kledingkast.
• Kwaliteit boven kwantiteit: investeer in goed gemaakte schoenen die lang meegaan.
• Koop tweedehands of refurbished: Kijk eens bij kringloopwinkels, online platforms of sneaker-reparateurs.
• Repareer: losse zool? versleten hak? Een goede schoenmaker kan wonderen verrichten.
• Zorg goed voor je schoenen: borstel vuil regelmatig af en gebruik een vochtige doek of milde reiniger. Vermijd agressieve chemicaliën. Zet schoenen op een droge, goed geventileerde plek. Gebruik schoenspanners of stop er papier in om hun vorm te behouden. Draag niet elke dag hetzelfde paar. Door te roteren, verminder je slijtage en gaan ze langer mee. Gebruik een natuurlijke waterdichte spray om canvas of leren schoenen te beschermen—zeker handig met het Nederlandse weer!

Einde Levensduur: wat als je schoenen echt op zijn

Zelfs de beste schoenen zijn ooit “op”—maar dat betekent niet dat ze zomaar bij het afval horen. Wat kun je doen: :

• Inleverprogramma’s: Sommige merken en winkels nemen oude schoenen terug om te recyclen of te doneren. Check of jouw favoriete merk meedoet.
• Recycle Lokaal: In Nederland zamelt bijvoorbeeld FastFeetGrinded oude schoenen in en verwerkt ze tot nieuwe materialen voor speelplaatsen of nieuwe zolen. Supertof, toch?
• Doneer Verstandig: Licht gedragen schoenen kun je inleveren bij lokale goede doelen, opvangcentra of kledingruil-initiatieven. Zorg wel dat ze schoon en draagbaar zijn.
• Wat Je Niet Moet Doen: Gooi je schoenen niet zomaar in de gewone afvalbak. Ze breken vaak pas na tientallen jaren af en kunnen schadelijke stoffen lekken.

Laatste Stappen

Elke stap die we zetten, telt. Of het nu gaat om minder kopen, slimmer kiezen of vaker repareren—kleine stappen maken samen een groot verschil.

Het draait niet om perfectie, maar om bewustwording. Dus de volgende keer dat je je veters strikt, weet dan: je loopt mee richting een betere toekomst.

Onze Duurzaam Winkelen pagina’s bevatten affiliate links. Mocht je overgaan tot een aankoop bij een van de webwinkels waarnaar wij je doorsturen, dan ontvangt Nederland Doet Groen een klein percentage over het aankoopbedrag. Dat kost jou niets extra en je loopt geen kortingen mis. Wél maak je ons werk mogelijk.